1401\06\23 20:42:54
مدتها بود که دانشمندان هیچ حدس و پاسخی برای یکی از اساسیترین تجربیات انسان یعنی تشدید احساس درد فیزیکی در طول شب نداشتند
مدتها بود که دانشمندان هیچ حدس و پاسخی برای یکی از اساسیترین تجربیات انسان یعنی تشدید احساس درد فیزیکی در طول شب نداشتند.
درواقع از همان روزهای اول ظهور پزشکی و درمان، پزشکان همیشه با بیمارانی مواجه میشدند که از شدید شدن درد در شب گله میکردند. در همین راستا بیشتر تحقیقات انجام شده تلاش میکرد تا تشدید درد شبانه را با مسائلی همچون کمخوابی یا اختلالات خواب مرتبط کند، اما موفقیتهای حاصل در این مسیر محدود بود! با توجه به همین مساله هم مطالعهای که اخیراً در مرکز تحقیقات علوم اعصاب لیون در فرانسه انجام شده است، نشان میدهد که ساعت بیولوژیکی بدن ما به شدت بر تغییرات درد تاثیرگذار است و اوج و افت شدت درد با توجه به همین فاکتور در زمانهای مختلف از شبانهروز تغییر میکند.
در پاسخ به موضوع تشدید درد در شب باید بیان کرد که فرآیندهای بیولوژیکی که به عنوان ریتم شبانهروزی «circadian rhythms» شناخته میشوند، به گونهای در بدن تنظیم میشوند که در زمانهای دقیقی در طول روز، بالا و پایین شده و سپس توسط ساعت داخلی بدن هدایت میشوند. لنس کریگسفلد «Lance Kriegsfeld» زیستشناس دانشگاه کالیفرنیا اذعان دارد که این ریتم شبانهروزی تقریباً بر هر سیستم بدنیای تأثیر میگذارند و تمام جنبههای فیزیولوژی و رفتار ما را کنترل میکند! جالب است بدانید که گرونفیر و تیم تحقیقاتیاش تأثیر این ریتمها بر درد را با استفاده از یک محرک حرارتی دردناک و کوتاه نشان دادند! به این شکل که در طی فرآیند آزمایش، درد ناشی از این محرک در شرکتکنندگان در حوالی ساعت ۳ بامداد به اوج خود میرسید و در حدود ساعت ۳ بعد از ظهر کمترین میزان درد حس میشد!
البته گمانهزنیها و عدم قطعیتهای این حوزه برای مدت طولانی ادامه داشته است، چراکه اثبات این ادعا در مورد هدایت هر چیزی توسط ساعت داخلی بدن دشوار است و نیاز به طراحی مطالعهای دقیق و طاقتفرسا دارد.
با این حال به منظور اثبات این بحث، تیم لنس کریگسفلد، افراد داوطلب برای آزمایش را در یک محیط آزمایشگاهی کنترل شده قرار دادند تا بتوانند هر گونه عامل محیطی یا رفتاری را که میتواند باعث نوسانات یا تغییرات دورهای شود را کنار بگذارند؛ چنین رویکرد تحقیقاتیای «پروتکل روتین ثابت» (constant routine protocol) نامیده میشود. بر طبق این پروتکل همهی عوامل (مانند نور، دما، دسترسی به غذا در زمانهای مشخص و غیره ) ثابت نگه داشته میشود به طوری که حدس ساعت (ساعت چند است؟) برای داوطلبان آزمایش غیرممکن شود!
در این تحقیق به منظور شناسایی علت تشدید درد در شب و درک ارتباط آن با ریتم شبانهروزی محققان از یک محیط آزمایشگاهی کنترل شده و مطابق با پروتکل روتین ثابت استفاده کردند.
شرکتکنندگان در آزمون باید حداقل به مدت ۲۴ ساعت به صورت نیمه دراز کشیده در اتاقی با نور کم قرار بگیرند، به طوری که مجاز به خوابیدن، ترک اتاق یا ایستادن برای استفاده از حمام نیستند. غذا فقط به عنوان میان وعدههای کوچک در هر ساعتی به شکل رندوم داده میشود و افراد میتوانند با اعضای تیم مطالعه چت کنند، اما کارکنان اکیداً از ذکر موارد مرتبط با زمان منع میشوند.
گرونفیر توضیح میدهد که تحت این پروتکل، هیچ چیز در محیط یا رفتار افراد به شکل ریتمیک و دورهای وجود ندارد؛ بنابراین، اگر محققان بتوانند معیاری بیولوژیکیای با ریتم ۲۴ ساعته را تشخیص دهند، آن الگو مسلما از درون و دقیقاً از سیستم زمانبندی شبانهروزی افراد سرچشمه میگیرد.
با توجه به همین قوانین، محققان برای کشف ماهیت زمانبندی شدهی یا ریتمیک درد، ۱۲ مرد جوان سالم را انتخاب کردند که تمایل به انجام این پروتکل به مدت ۳۴ ساعت را داشتند. تیم تحقیقاتی هر دو ساعت یک بار حساسیت به درد را با استفاده از دستگاهی که روی ساعد افراد قرار گرفته بود، بررسی میکردند و به وسیلهی آن میتوانستند به آرامی درجه حرارت را به شکل یک درجه یک درجه (سانتیگراد) افزایش دهند تا اینکه فرد درد را گزارش کند. البته به طور معمول افراد دستگاه را قبل از رسیدن به حدود ۴۶ درجه سانتیگراد (۱۱۵ درجه فارنهایت) متوقف میکردند.
همچنین طی همین آزمایشها از شرکتکنندگان خواسته شد تا با دستگاه تنظیم شده در دماهای خاصی (۴۲، ۴۴ و ۴۶ درجه سانتیگراد) تست درد را تکرار و سطح درد خود را با انتخاب یکی از شکلکهای نمایندهی هر میزان درد، ارزیابی کنند.